Ga naar hoofdinhoud
Afbeelding van Jan de Ridder

Lhbtiq+-geschiedenis en mijlpalen in Amsterdam

Amsterdam staat al jaren bekend als een stad waar je mag zijn wie je bent. In 1811 werd het legaal om homoseksueel te zijn. In 1927 opende de eerste officiële homobar. Belangrijke momenten voor de stad, vooral voor de lhbtiq+-gemeenschap. Sindsdien zijn er nog veel meer belangrijke momenten geweest. De belangrijkste hebben we op een rij gezet.

De eerste stappen

Aerial view of the Homomonument (Gay monument).
Afbeelding van Henri Blommers

1946 – COC wordt opgericht

In 1946 begon COC met hun strijd voor gelijke rechten. De organisatie komt op voor mensen uit de hele lhbtiq+-gemeenschap. Ze zetten zich in voor veiligheid, zichtbaarheid en acceptatie. Nog steeds zijn er tientallen vrijwilligers actief in de stad.

Jaren 80 en 90 – Meer plekken om samen te komen

In deze jaren kwamen er veel nieuwe homobars, clubs en winkels in de stad. Deze plekken waren belangrijk om elkaar te ontmoeten. Veel van deze cafés en winkels bestaan nog steeds.

1987 – Het Homomonument

Naast de Westerkerk ligt het Homomonument. Dit was het eerste monument ter wereld voor homo’s en lesbiennes die zijn vervolgd in de Tweede Wereldoorlog. Het is niet alleen bedoeld voor de slachtoffers van de oorlog, maar ook voor mensen die nu nog steeds worden buitengesloten omdat ze homo, lesbisch of bi zijn. Het monument heeft de vorm van een driehoek. De drie punten wijzen naar Dam, het Anne Frank Huis en het COC. Het is nog steeds het grootste homomonument ter wereld.

Pride en het homohuwelijk

Queer Walk 2023.
Afbeelding van Jan de Ridder

1996 – De eerste Pride

Amsterdam

In 1996 was de eerste editie van Pride Amsterdam. Sindsdien is het uitgegroeid tot een van de grootste Pride-evenementen ter wereld. Uniek is de Botenparade: een vrolijke tocht door de grachten met versierde boten en feestende mensen. Elk jaar komen er zo’n 400.000 bezoekers op af.

1998 – De Gay Games

Tijdens Pride 1998 vonden ook de Gay Games plaats in Amsterdam, het grootste sport- en cultuurevenement voor de lhbtiq+-gemeenschap. Er deden 13.000 mensen mee. Het was de eerste keer dat de Games buiten Noord-Amerika werden gehouden. In dit jaar begon ook Roze in Blauw: een speciale politie-eenheid die helpt bij het bestrijden van geweld tegen lhbtiq+-personen.

1998 – Start van Pink Point

Naast het Homomonument staat Pink Point. Hier kun je informatie krijgen over lhbtiq+-leven in Amsterdam. Nog steeds geven hier dagelijks vrijwilligers uitleg en delen ze flyers uit.

2001 – Huwelijk voor iedereen

Op 1 april 2001 konden mensen van hetzelfde geslacht voor het eerst trouwen. Nederland was daarmee het eerste land ter wereld dat dit toestond. De eerste vier huwelijken werden gesloten in Amsterdam.

In de 21e eeuw

Queer & Pride flags at Raadhuisstraat during the Queer Walk 2023
Afbeelding van Jan de Ridder

2001 tot 2010 – Meer zichtbaarheid in de stad

Amsterdam werd steeds inclusiever. Er kwamen genderneutrale toiletten en er werden festivals georganiseerd speciaal voor en door de lhbtiq+-gemeenschap. Op veel plekken hangt de regenboogvlag, ook bij cafés die niet speciaal lhbtiq+ zijn. Zo laat de stad zien: iedereen is welkom.

2023 – Pride wordt uitgebreider

Pride Amsterdam duurt sinds 2023 twee weken. De eerste week is er aandacht voor gelijke kansen. De tweede week draait meer om feest en de Botenparade. Zo is er ruimte voor zowel protest als viering.

Waarom Pride nog steeds nodig is

Superette exterior with Pride flag
Afbeelding van Superette

2025 – Feest én boodschap

Pride is een feest, maar ook een moment om stil te staan. Want niet overal in de wereld hebben mensen dezelfde rechten. In veel landen worden mensen nog steeds gestraft omdat ze homo, lesbisch of transgender zijn. Ook in Nederland is er soms nog onveiligheid of ongelijkheid.

Daarom blijft Pride belangrijk. Het begon als protest, en dat gevoel is er nog steeds. Pride is een viering, maar ook een manier om te laten zien: iedereen verdient gelijke rechten. In Amsterdam én daarbuiten.