Typisch Amsterdamse ondernemingen
Amsterdam is altijd een stad van ondernemers geweest. Al sinds het aanleggen van de dam in de Amstel is het een thuishaven voor koopmannen en handelaren, die handig gebruik maakten van het voorbijkomende scheepsverkeer. Die handelsgeest is ook vandaag nog overal terug te vinden. Ga maar eens langs bij deze zeven ondernemingen, die al sinds jaar en dag staan voor kwaliteit en typisch Amsterdamse producten leveren.
Hartog’s Volkorenbakkerij
Het echtpaar Aagje en Gerrit Hartog verhuist in 1896 naar de Jordaan, waar Aagje twaalf broden per dag gaat bakken om een extra zakcentje te verdienen. Maar Aagje is het niet eens met de kwaliteit van het meel dat uit de meelfabriek komt en besluit het zelf te gaan malen. Die hang naar kwaliteit is vandaag nog altijd terug te vinden in het brood van Hartog’s Volkorenbakkerij. Getuige ook de lange rijen voor de deur. Het recept is dan ook in ruim een eeuw niet veranderd. De locatie van de bakkerij wel. In de jaren ‘20 verhuisde het bedrijf uit ruimtegebrek naar de Ruyschstraat aan andere kant van de stad. Daar groeide het ook al snel uit zijn voegen, waardoor je nu op de Wibautstraat terecht kunt voor misschien wel het beste volkorenbrood van Amsterdam.
Hartog’s Volkorenbakkerij | Wibautstraat 77
Distilleerderij A. van Wees
Amsterdam kent een rijke drankgeschiedenis. De Nederlanders waren voorlopers in het distilleren van sterke dranken en met de haven als handelscentrum werd Amsterdam een interessante omgeving voor producenten. Commerciële massaproductie en toenemende (buitenlandse) concurrentie kwamen de kwaliteit echter niet ten goede, waardoor een aantal bedrijven de deuren voorgoed moesten sluiten. Zo niet distilleerderij en wijnkoperij Henri Matveld, die in 1883 wordt overgenomen door Adriaan van Wees. Sindsdien houdt de familie Van Wees de traditie van het ambachtelijk distilleren in ere met de originele ketels en recepten. “We koesteren de excellente smaak uit het verleden. Het is een cultureel erfgoed waar we trots op zijn.” Dat ambacht kun je met eigen ogen ervaren tijdens een rondleiding door de distilleerderij ‘De Ooievaar’ of stap eens binnen in hun klassiek ingerichte proeflokaal aan de Herengracht.
Proeflokaal A. van Wees | Herengracht 319
A. van Wees Distilleerderij 'De Ooievaar' | Driehoekstraat 10
Kruidenspecialist Jacob Hooy
“Jacob Hooy, Sedert 1743”, prijkt op de gevel van het pand op de Kloveniersburgwal. Met gepaste trots, want daarmee is Jacob Hooy een van de oudste, nog bestaande ondernemingen van Amsterdam. Wie naar binnen stapt wordt volledig ondergedompeld in die lange en rijke geschiedenis van het bedrijf. Ook de prettige geur van 250 jaar aan kruiden en specerijen nemen je mee terug naar tijden waarin Amsterdam het centrum van Europa was. De core business van het bedrijf is in die eeuwen dan ook niet veranderd. Hoewel niet meer in handen van de familie Hooy, is Jacob Hooy nog altijd een kruidenier in de meest letterlijke zin van het woord. Kruiden, theeën, specerijen, oliën, alles voor een heilzaam leven is te verkrijgen bij Jacob Hooy. De opslag en productie vindt tegenwoordig in Limmen plaats, waar ruim 4000 producten op bestelling en zelfs op maat worden gemaakt.
Jacob Hooy & Co | Kloveniersburgwal 12
Banketbakkerij Van der Linde
Internationale bezoekers op de Nieuwendijk kijken vaak op bij het zien van de rij voor de deur van Banketbakkerij Van der Linde. Want of het nou 30 graden is of rond het vriespunt, er staat een rij. Echte Amsterdammers weten al sinds 1937 dat het slagroomijs van Van der Linde het wachten meer dan waard is en doen dat dan ook in groten getale. Sommigen komen voor het gebak, iets meer mensen staan in de rij voor de slagroom- of chocoladetruffels, maar verreweg het grootste deel komt hier voor het ijs. Het recept voor die ene smaak die geserveerd wordt (vanille-slagroom) is sinds de oprichting nauwelijks veranderd. De derde generatie Van der Lindes weet dan ook dondersgoed waar het succes van de winkel aan te danken is. Doorlopend hoogstaande kwaliteit leveren en het publiek komt vanzelf. In rijen dik.
Banketbakkerij Van der Linde | Nieuwendijk 183
Slagerij Louman
Bij Louman kom je niet alleen voor goed vlees, maar ook een beetje voor de ouderwetse, Jordanese sfeer. De klok heeft al een aantal jaar geen vat meer op de slagerij gehad. Oud-Amsterdammers gebruiken de zaak dan ook als ontmoetingsplek, nadat ze zijn uitgewaaid naar Almere of Purmerend. Voor het gekruide gehakt en de gerookte ossenworst van Louman kom je namelijk terug. Dat zal echter nog maar een paar jaar kunnen. Slager ‘Ome’ Frans Louman is de 60 gepasseerd en heeft geen zoon om de zaak aan over te dragen. Wel een dochter, die ook geregeld in de slagerij te vinden is, maar “voor een vrouw is het toch te zwaar om een koe uit te benen.”, aldus Frans. Dus, op naar Louman voor ambachtelijk vlees, kennis van zaken en een ‘plakkie worst’ voor de wachtende klanten. Nu kan het nog.
Slagerij Louman | Goudsbloemstraat 76
De Mof kleding
Veel mensen in de Jordaan kregen vroeger een bijnaam. Voor velen volstond de toevoeging ‘Ome’ of ‘Tante’ voor hun roepnaam, maar ook meer creatieve toevoegingen werden rijkelijk toebedeeld. De herkomst van ‘Scheele’, ‘Lawaai’, ‘Blauwe’ of ‘Malle’ laat zich raden. Ferdinand Holzhaus was geen uitzondering. Vanwege zijn Duitse achtergrond werd hij al snel ‘De Mof’ genoemd. Een geuzennaam die Holzhaus dusdanig omarmde, dat hij zijn winkel in 1885 ook zo genoemd heeft. Tot 1990 bleef ‘De Mof’ in handen van de familie, waarna het is overgenomen door Ruud van Doorn, die de traditie gelukkig voortzet: het verkopen van casual dames- en herenkleding. Zonder schreeuwerige opdruk, voor een aantrekkelijke prijs en klassieke kledingstukken die je nergens anders meer vindt. Waar kom je anders aan een klettervest of schippersjas?
De Mof Kleding | Haarlemmerdijk 109
Kesbeke Tafelzuur
Opa Charles Kesbeke begon dit familiebedrijf in de kelder van zijn huis aan het Waterlooplein. In dat keldertje werden de uien en augurken ingelegd om de écht Amsterdamse tafelzuren te krijgen zoals we die vandaag de dag kennen. Charles had goede contacten bij de horeca in de buurt en bij jeneverstokers, wat enorm helpt bij het aan de man brengen van je zuur. Tegenwoordig zwaait kleinzoon Oos de scepter in hun fabriek aan de Adolf van Nassaustraat. Ruim 60 jaar na oprichting floreert het bedrijf als nooit tevoren, dankzij de innovatieve instelling van Oos en zijn personeel. Je kunt zelfs, naast een uitgebreid assortiment aan ingelegde en gepekelde lekkernijen, Kesbeke lampen kopen. Dat is nog eens Amsterdamse handelsgeest!
Kesbeke Tafelzuur | Adolf van Nassaustraat 2
