Strijd tegen het water
Het huidige Durgerdam ontstond na de St. Elisabethsvloed in 1421, waarbij het dorp ‘IJdoren’ op de huidige buitendijkse landtong IJdoorn volledig werd weggespoeld. Kort erna werden aan de nieuwe dijk de eerste huizen van ‘Y Doornickerdam’ (‘Dam bij IJdoorn’) gebouwd. Via Doornickerdam en Durkerdam werd de naam zoals hij nu is: Durgerdam.
Spieringvissers op de Zuiderzee
De woelige baren
Begin zestiende eeuw handelden Durgerdammers zelf overzee in graan en andere producten, later werkten ze vooral op Amsterdamse koopvaardijschepen. Een van de bekendste schippers uit het dorp is Adriaan Jakobsz, die leiding had over de Batavia van de VOC. Het schip – waarvan een replica te zien is in Lelystad – ging in 1629 ten onder voor de kust van Australië.
Durgerdam de haven, 1999. (Stadsarchief collectie Stichting IJ-beeld).
Voor Pampus liggen
Later slibde de Zuiderzee langzaam dicht en voeren zeilschepen door het Noordhollands Kanaal (1824) naar de Noordzee. De uitdrukking ‘voor Pampus liggen’ komt uit de tijd dat zeilschepen nog in de Zuiderzee moesten wachten op hoog tij voor de zandbank bij Pampus.
De kapel met zwemmende kinderen, 2008. Foto: E. van Eis, Stadsdeel Noord
Verwoestende brand
Geen huis in Durgerdam is ouder dan 1687, toen het hele dorp afbrandde. De witte ‘Kapel’ op de uitstekende bocht van Durgerdam is als een van de eerste panden herbouwd, dit was het gemeenschapshuis. De hervormde kerk achter de dijk stamt uit 1840, maar de Hemony-klok in de toren – afkomstig uit een vorige kerk – dateert van 1672. Het Rijksmuseum in Amsterdam bezit de glas-in-lood-ramen uit de kerk.
