Van Glas, gemaakt in de oudheid

Vakmanschap uit de oudheid

Net zo bijzonder is het vakmanschap waarmee de glazen gebruiks- en siervoorwerpen zijn gemaakt. De afgelopen jaren zijn de nieuwste onderzoeksmethoden ingezet om de technische aspecten van glas uit de oudheid te doorgronden. In de tentoonstelling kan je genieten van de schoonheid van de verzameling en kom je meer te weten over de geraffineerde productiemethoden van glas in de oudheid.

Eerste stap naar massaproductie

In Egypte werd al in de 15de eeuw voor Christus glas geproduceerd. Om een kern van klei werden half gesmolten draden van verschillende kleuren glas gewonden, een techniek die eeuwenlang werd toegepast voor het maken van flesjes. Een belangrijke stap in de glasproductie vond plaats in de tweede eeuw voor Christus toen gegoten en gepolijste kommen hun intrede deden in het huishouden. Ze werden gemaakt door een plaat heet glas over een bolle opstaande vorm te plaatsen en de zwaartekracht zijn werk te laten doen. De mal of vorm kon vaker worden gebruikt en daarmee was de eerste stap naar massaproductie gezet.

Kernreactor en röntgentechnieken

Voor de tentoonstelling Van Glas zijn verschillende objecten onderzocht in samenwerking met de TU Delft. Met nieuwe, natuurwetenschappelijke methoden bogen wetenschappers zich over de exacte samenstelling en het maakproces van glazen voorwerpen uit de oudheid. Ze maakten daarbij gebruik van een kernreactor en van röntgentechnieken. Daarnaast vond in het Allard Pierson bijzonder onderzoek plaats door middel van fotografie in een speciale koepel met 64 ingebouwde LED-lampjes. De minuscule productiesporen die aan het licht kwamen hebben verschillende technische vragen beantwoord. In de tentoonstelling zijn de onderzoeksresultaten te zien.

Modern Glas

In aanvulling op de antieke voorwerpen van glas zijn er werken van twee hedendaagse kunstenaars te zien. Bert Frijns (1953) en Emmy van de Grift (1998) lieten zich inspireren door glasmakers uit de oudheid.

Bert Frijns noemt zichzelf beeldhouwer met glas. Hij laat glasplaten smelten in een ronde mal. Door het gewicht zakt het glas uit tot een kom- of vaasvorm. De kunst om het glas gelijkmatig en gecontroleerd te laten uitzakken heeft Frijns geperfectioneerd. Het is bijzonder om te zien hoe hij werkt in een traditie die al in de tweede eeuw voor Christus begon in Zuid-Syrië.

Emmy van de Grift heeft samen met meesterglasblazer Gert Bullée werken gemaakt in de glasblazerij van het Nationaal Glasmuseum Leerdam, met de oudheid als inspiratiebron. Ze worden gekarakteriseerd met de woorden: water, vuur, handwerk, zand en lucht. Van de Grift’s werken zijn een eerbetoon aan de ambachtslieden uit de oudheid die de glastechnieken ontwikkelden.