Julius Caesar – ik kwam, ik zag en ging ten onder

Opzet tentoonstelling

Het levensverhaal van Julius Caesar (101 of 100 – 44 v.g.j.) wordt aan de hand van negen scènes verteld. Beginnend bij de mythevorming die zijn imago voor ons heeft bepaald. Gevolgd door een overzicht van zijn carrière; van briljant politicus tot consul van Rome. Vervolgens betreedt de bezoeker een andere wereld: die van Caesars oorlog in Gallië. Een illustratie van zijn loopbaan als veldheer met aandacht voor de oorlogsmisdaden. Of Caesars troepen ook in Nederland gestreden zouden hebben komt hier ook aan bod. Gevolgd door een indrukwekkende setting die het luxe Rome in de tijd van Caesar verbeeldt. Waarna Cleopatra en Egypte centraal staan. Vervolgens wordt de moord op Caesar als een plot ontrafeld; van voortekenen die onheil voorspellen tot zijn ondergang. Met het keizerrijk van Caesars opvolger Augustus breekt een nieuw hoofdstuk aan in de tentoonstelling, gevolgd door zijn nalatenschap en een slotscène waarin op Caesars persoon en handelen door het publiek kan worden gereflecteerd. 

Caesar en Cleopatra

Net als die voor Caesar is de fascinatie voor Cleopatra van alle tijden, met de nodige beeldvorming en discussie. Zo heeft recentelijk de Netflix-serie Queen Cleopatra (2023) veel stof doen opwaaien, onder andere door de keuze voor een zwart Afrikaans perspectief. In de tentoonstelling wordt de relatie tussen Cleopatra en Caesar onder de loep genomen. Een affaire die vooral van strategische aard is geweest. Cleopatra weet de onafhankelijkheid van haar koninkrijk te bewaren, terwijl Caesar zich verzekert van een persoonlijke en financiële band met Egypte. Ze zijn totaal aan elkaar gewaagd. Rome raakt in de ban van de Egyptische cultuur; een direct gevolg van de relatie tussen Cleopatra en Caesar. Er verrijzen obelisken, piramiden en een heiligdom voor Isis in het midden van de stad. Egypte is en vogue. Enkele voorbeelden hiervan zijn te zien in de tentoonstelling.

Wreed of heroïsch

Zijn dood is misschien wel de bekendste politieke moord ooit. Ruim tweeduizend jaar later is zijn nalatenschap nog steeds actueel. De dictator naar wie de maand juli is vernoemd, aan wie we de titel keizer ontlenen, die een hartstochtelijke relatie met Cleopatra zou hebben gehad en die delen van het huidige Europa gewelddadig aan zijn gezag onderwierp. Een inspiratiebron voor velen, van Shakespeare tot Napoleon. Julius Caesar ontrafelt mythes en benadert de werkelijkheid van zijn overwinningen en nalatenschap, van hoogtepunten en schaduwzijden. Hoe kijken we anno 2023 naar hem? Of we hem wreed of heroïsch vinden, dat is iets wat je als bezoeker na afloop zelf kunt beoordelen.