Documentaires die je tijdens IDFA 2023 niet mag missen

A Picture to Remember (2023). Regie: Olga Chernykh

Een intiem, bijna essayistisch portret van het aanhoudende conflict en het tumultueuze verleden van Oekraïne. De ervaringen van 3 generaties vrouwen staan centraal: de filmmaakster, haar moeder en haar grootmoeder. Door het gebruik van oude familiebeelden, opgenomen dialogen en nieuwsuitzendingen krijg je een veelzijdige en persoonlijke film die naadloos door verschillende tijdsperioden navigeert.

Choose Me (2023). Regie: Allamine Kader Kora

In het Tsjadische dorp Boutelfil veroorzaakt droogte ernstige schade aan het land. Volgens de mannelijke figuren in het dorp is het allemaal de schuld van de ongehuwde vrouwen. Daarom stellen ze voor om Amchilini nieuw leven in te blazen, een islamitisch gebruik waarbij ongetrouwde vrouwen in het openbaar een echtgenoot kiezen. Maar wanneer filmmaker Allamine Kader Kora privé met jonge vrouwen spreekt, uiten ze hun bezorgdheid. Over gendergelijkheid en persoonlijke autonomie en verwerpen ze Amchilini als een vrouwenhatende fantasie.

Hollywood Gate (2023). Regie: Ibrahim Nash’at

Nadat het Amerikaanse leger in 2021 vertrok uit Afghanistan, trok de Egyptische filmmaker Ibrahim Nash'at er juist naartoe om de controle van de Taliban te onderzoeken. Hij volgde een Talibancommandant in Hollywoodgate, een voormalige CIA-basis. De vraag voor Nash'at is: hoe werk je onder de controle van een organisatie, die jou beschouwt als pion in hun propaganda? Met scenes waarin achtergelaten gymtoestellen worden geïnspecteerd en een nachtelijke militaire operatie waarin Nash'at het geluid van schoten vastlegt, krijg je een beeld van de Taliban die losstaat van hun eigen verhaal, zonder het gevaar te begatelliseren.

Kokomo City (2023). Regie: D. Smith

Deze film is opgenomen, geregisseerd en gemonteerd door D. Smith. Een transgendervrouw en voormalig muziekproducer. Ze volgt zwarte transgendervrouwen die als sekswerker werken in een grote Amerikaanse stad. Aan de hand van hun ervaringen worden de uitdagingen uitgelicht waar zij mee worden geconfronteerd. Deze vrouwen bespreken hun plaats in de zwarte gemeenschap en het perspectief van hun moeders. De zwart-wit film bevat ook getuigenissen van mannen over hun acceptatie van transvrouwen en gaat in op thema's als geweld, schoonheid, wijsheid en seksualiteit door middel van een mix van optredens, fictieve scènes en interviews.

Malqueridas (2023). Regie: Tana Gilbert

Deze aangrijpende debuutfilm biedt een intieme kijk in het leven binnen een Chileense vrouwengevangenis, waarbij foto's en video's die door gevangenen zijn gemaakt van de ervaringen van meer dan 20 moeders worden gebruikt in één verhaal. De film concentreert zich voornamelijk op moeders die een lange straf uitzitten en die hun baby's bij zich mogen houden tot ze 2 jaar oud zijn. Daarna wordt de controle over de zorg en het contact met hun kinderen onzeker. Hun verhalen draaien om machteloosheid en verlangen, en benadrukken de uitwisseling van genegenheid en moederliefde binnen de gevangenis.

Three Promises (2023). Regie: Yousef Srouji

Deze documentaire, die zich afspeelt tijdens de Tweede Intifada op de Westelijke Jordaanoever, volgt Suha. Een Palestijnse moeder die het dagelijks leven van haar familie vastlegde te midden van conflicten. In 2017 ontdekte haar zoon, de regisseur van de film, Yousef, deze video's en onderzoekt hij waarom zijn moeder hun leven in oorlogstijd documenteerde en waarom ze het vertrek uit het land uitstelde en daarmee een belofte aan God brak. De film onderstreept het belang van het documenteren van het heden en biedt een uniek perspectief op de reis van een moeder, de kindertijd van een jongen en de Palestijnse geschiedenis.

The Klezmer Project (2023). Regie: Leandro Koch & Paloma Schachmann

De Argentijnse videograaf Leandro Koch, aanvankelijk ongeïnteresseerd in zijn Joodse afkomst, wordt verliefd op klezmer klarinettiste Paloma Schachmann. Ze reizen naar Oost-Europa om de traditionele Jiddische bruiloftsmuziek, klezmer, te verkennen. Ondanks de beperkte Joodse aanwezigheid vinden ze lokale volksmuzikanten die klezmerelementen levend houden. Hun reis is verweven met een volksverhaal over geliefden die Joodse tradities uitdagen en ze onderzoeken de overgang van Jiddisch naar Hebreeuws na de Tweede Wereldoorlog. "The Klezmer Project" is ook een eerbetoon aan de verwaarloosde Jiddische taal.

Postcard from the Verge (2023). Regie: Natalia Koniarz

Een jong Pools stel begint aan een uitdagende fietstocht door de Andes, waarbij ze gevaar en spanning trotseren. Ze proberen met een vrachtwagen Bolivia binnen te komen en komen daarbij een soldaat tegen. Ondanks de groeiende spanningen ontdekken ze dat de reis hun zelfontdekking bevordert en hun relatie versterkt. De film, met prachtige opnamen van het desolate berglandschap, vertelt een visueel opvallend verhaal over groei en verbondenheid te midden van een crisis.

JessZilla (2023). Regie: Emily Sheskin

Hier volgen we Jesselyn Silva, een vastberaden jonge vrouwelijke bokser uit New Jersey met Olympische dromen. Ze traint al sinds haar 7e om uit te blinken in een door mannen gedomineerde sport. Interviews met Jesselyn en haar vader Pedro geven inzicht in hun kijk op boksen en het leven. Terwijl Jesselyn 3-voudig nationaal kampioen wordt, krijgt hun Amerikaanse droom vorm. Deze wordt op zijn kop gezet wanneer Jesselyn rond haar 15e wordt gediagnosticeerd met een agressieve hersentumor.

Where Am I From? (2023). Regie: Nouf Aljowaysir

Regisseur Nouf Aljowaysir worstelt met het complexe vraagstuk van haar afkomst. Ze woont sinds haar 13e in de VS, is geboren in Saoedi-Arabië en heeft familiewortels in Irak. Aljowaysir gaat een dialoog aan met een AI-systeem met een Brits accent en bespreekt haar erfgoed en identiteit. De antwoorden van de AI weerspiegelen westerse vooroordelen en kennislacunes over het Midden-Oosten. De film wordt een persoonlijke verkenning van Aljowaysirs familiegeschiedenis en levenservaringen, die een uitdagend gesprek over migratie en identiteit op gang brengt.

Over IDFA

IDFA 2023 vindt plaats van 8 t/m 19 november in ruim 20 bioscopen en festivallocaties in heel Amsterdam, met zo’n 200 films en documentaire projecten. Kaarten zijn te koop via de website van IDFA. Bovenstaande titels staan meerdere malen geprogrammeerd. Bekijk het hele programma op de website van IDFA.