Ossip Zadkine - Mens, mythe en metamorfose

Ossip Zadkine - Mens, mythe en metamorfose

Naast een selecte groep sculpturen die typerend zijn voor Zadkine's kijk op kunst en kunstenaarschap, zal ook een minder bekend deel van zijn werk in Amstelveen te zien zijn. Met zijn expressieve gouaches, litho's en etsen toonde Zadkine een uitzonderlijk dubbeltalent.

Ossip Zadkine werd in 1888 in Wit-Rusland geboren en vestigde zich, na enkele jaren in Engeland te hebben doorgebracht, in 1910 in Parijs, toen de onbetwiste hoofdstad van de westerse kunstwereld. Vanaf het begin liet hij zich in zijn werk inspireren door de mythen uit de Griekse en Romeinse oudheid. Zijn oeuvre wordt bevolkt door mythologische menselijke figuren zoals Diana, Narcissus en Orpheus. In die laatste figuur herkende hij zichzelf. Want net zoals Orpheus dieren, planten en zelfs stenen liet dansen met zijn zang en lierspel, geloofde Zadkine dat een kunstenaar dode materie bezielde met zijn artistieke gave.

Aanvankelijk werkte Zadkine het liefst in hout en steen, rechtstreeks uit de natuur gehaald, die als het ware tot leven wordt gewekt in de handen van een beeldhouwer. Niet toevallig zijn handen als instrumenten van scheppende kracht alomtegenwoordig in Zadkines kunst. Hij voelde zich sterk verbonden met de natuur. In de natuur zag hij de meest wonderlijke vormen, die bovendien voortdurend aan verandering onderhevig waren. Door een proces van metamorfose kon in de natuur, net als in de beeldende kunst, de ene vorm uit de andere ontstaan. In deze context sprak Zadkine ook over de geboorte van vormen.

Aanleiding voor de tentoonstelling in Amstelveen is Zadkines beeld "De Drie Gratiën" (1950) in de collectie van Museum JAN. Het bronzen beeld met het mythologische onderwerp werd in 1954 gekocht door industrieel en latere museumoprichter Jan van der Togt. Op 4 oktober aanstaande is het precies 70 jaar geleden dat Van der Togt's nieuwe Tomado fabriek in Etten-Leur werd geopend. Een al even indrukwekkend reliëf van Ossip Zadkine sierde de entree van het imposante gebouw van architect Hugh Maaskant. Van der Togts liefde voor het werk van Zadkine markeert het begin van zijn privécollectie en staat aan de basis van het museum.

De tentoonstelling 'Ossip Zadkine. Man, Myth & Metamorphosis' toont sculpturen, schilderijen en prenten uit Nederlandse museumcollecties en privécollecties. Ze illustreren de nauwe band van de kunstenaar met Nederland, waar hij veel vrienden had. Na 1945 was zijn werk te zien in bijna elke tentoonstelling van moderne beeldhouwkunst in ons land. Zadkine's betekenis voor de ontwikkeling van de Nederlandse beeldhouwkunst in de 20ste eeuw was onmiskenbaar, maar het omgekeerde is ook waar. Mede door zijn goede Nederlandse contacten groeide Zadkine uit tot een van de invloedrijkste kunstenaars van het internationale modernisme.