Jack Wouterse - Keefman

Jack Wouterse

neemt zijn publiek mee naar de binnenwereld van een psychiatrisch patiënt. In een draaikolk van emoties geeft hij de onmacht een stem, creëert empathie, afwijzing, boosheid, compassie en verdriet.

“Overrompelend”, oordeelde de Volkskrant in 1999, toen Jack Wouterse de monoloog speelde bij het Ro Theater. Terwijl Trouw destijds benadrukte dat deze ‘Keefman’ ontroerde en tegelijkertijd “in zijn tragiek niet log maar licht en bovenal geestig” was. In de nieuwe versie past Jack nieuwe lagen toe die passen bij de huidige tijdsgeest.

Het plot

De monoloog van Jan Arends uit de gelijknamige verhalenbundel geeft een stem aan de boze, onmachtige, om zich heen schreeuwende binnenwereld van psychiatrisch patiënt Keefman. 

In een woedend relaas spreekt hij zijn zwijgende, behandelende psychiater aan. Hij laat hem retorisch alle hoeken van de kamer zien, verwijt hem én de wereld elk denkbaar zuchtje tegenwind. Wat een aanklacht lijkt tegen het systeem is tegelijk het portret van een bijzondere figuur. 

Zijn referentiekader is de ambachtsschool, maar hij is sluw en gewiekst. Keefman kan flemen, kent de ironie en beheerst die tot in de puntjes. Met zijn wendbare geest is hij de psychiater voortdurend te slim af. 

Keefman wil weg uit de inrichting aangezien hij niet gek is, maar zodra hij genezen wordt verklaard keert hij op een holletje terug omdat de buitenwereld een gekkenhuis blijkt. Als een acrobaat beweegt Keefman zich tussen het kweken van sympathie en het opwekken van ergernis. Net als je denkt dat hij tot een heldere zelfanalyse komt, neemt de rebel in hem het over, die elke nuance woedend vernietigt. 

Is Keefman een pathologisch geval waarvoor geen standaardtherapie te vinden zal zijn of is het een angstige man die uiteindelijk wel zijn weg naar de buitenwereld zal vinden?