Bucketlist filosofie: Simone Weil
In de serie Bucketlist Filosofie staan klassiekers uit de filosofie centraal in de Rode Hoed. In deze editie wordt gesproken over Simone Weil. Zij was niet alleen filosoof, maar ook politiek activist en spiritueel denker. Wat maakt de mens menselijk? Hoe verhouden God, religie en de ik zich tot elkaar in de moderne tijd? En hoe combineerde Weil haar sociaal activisme met geloof en mystiek?
Bucketlist filosofie: Simone Weil
De verworteling
Ze zat bij Sartre in de klas, schreef een proefschrift over Descartes, werkte acht maanden lang aan de lopende band in een fabriek, schreef over arbeid en het zorg dragen voor de ziel, had religieuze ervaringen en formuleerde een eigen visie op God.
In 'L’enracinement' reflecteert Weil op het belang van religieuze en politieke sociale structuren in het leven van het individu. Daarmee introduceert het werk ideeën over menselijkheid: volgens Weil een aangeboren gevoel voor het goede en liefde. Omdat het gaat om een aangeboren gevoeligheid, betekent dit ook dat mensen daarin vanaf hun geboorte tot aan hun dood gelijk zijn. De mens heeft een diepe behoefte om de samenleving betekenis te geven door samen te leven met anderen. Maar de verplichtingen die we hebben tegenover anderen staan soms in contrast met de verplichtingen die we hebben naar onze gemeenschap en hierdoor zijn we zelfingenomen en ontworteld geraakt. Hoe vinden we de weg terug naar verworteling in de eenentwintigste eeuw?
Onder leiding van moderator Daan Roovers wordt met verschillende gasten in gesprek gegaan over de hedendaagse relevantie van Simone Weils werk en gedachtegoed. Hoe zou onze samenleving eruit kunnen zien als het goede centraal zou staan? En hoe bepalen wat het goede is in een tijd van oorlog, crisis en een veelheid aan overtuigingen?
Over Simone Weil
Simone Weil (1909-1943) was een Frans-Joodse filosofe en politiek activiste. Ze was als socialiste onder andere betrokken bij de tijdschriften La Critique Sociale en La Révolution Sociale. In 1935 werkte ze acht maanden lang in fabrieken om bekend te worden met het lot van de arbeidersklasse en later nam ze deel aan de Spaanse Burgeroorlog. In 1940 vluchtte Weil uit Parijs voor de Tweede Wereldoorlog, om zich in december 1942 in London te vestigen. Daar werkte ze voor het Franse verzet tot ze in 1943 overleed aan Tuberculose. Haar bekendste werk is het omvangrijke, en door Albert Camus zeer bewonderde, manuscript L’enracinement (lett. ‘De verworteling’).